MARMARA’NIN RİTMİ NEDİR?
Marmara’nın Ritmi, Türkiye’nin en yoğun nüfuslu ve en dinamik bölgesi olan Marmara Bölgesi’ni bütüncül bir bakışla ele alan, yerel yönetimler başta olmak üzere akademi, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör temsilcilerinin aktif katılımıyla şekillenen bir programdır. Marmara Belediyeler Birliği ve İstanbul Planlama Ajansı işbirliği ile yürütülen bu program ekonomik, sosyal, çevresel ve kültürel açıdan kritik konulara odaklanarak yerel yönetimler bağlamında bölgenin mevcut durumunu ve potansiyellerini ortaya koymayı amaçlayan etkinlik ve yayın programıdır.
Program kapsamında Marmara Bölgesi’nde öne çıkan mekansal, ekonomik, toplumsal, ekolojik ve kültürel dinamiklere odaklanılacaktır. Bu dinamiklere dair tartışmaların çeşitli ölçeklerde mevcut durum, problemler, çözümler ve işbirliği bağlamlarında derinleşmesi ve yerel yönetimlerin çalışmalarını değerlendirmeye zemin hazırlaması hedeflenmektedir.
Bir yıl boyunca sürecek program kapsamında Marmara Bölgesi’nin çeşitli noktalarında, panel ve çalıştaylardan oluşan beş buluşma düzenlenecektir. Her iki ayda bir seçilen illerde düzenlenecek panel ve çalıştaylar aracılığıyla, yerel yönetimlerin deneyimlerine ve ihtiyaçlarına odaklanarak bölgedeki yerel yönetimlere yönelik rehber niteliğinde politika önerileri geliştirilecektir. Belediyeler arası eşgüdümün güçlendirilmesi, ortak sorunlara birlikte çözüm üretilmesi ve stratejik kararların alınması programın temel önceliklerini oluşturmaktadır.
Ayrıca düzenlenecek panel ve çalıştaylarla eş zamanlı olarak, yayın aşaması için Marmara Bölgesi üzerine çalışan uzman ve araştırmacılara yönelik bir açık çağrı yapılacaktır. Bir yıl sürecek programın sonunda Danışma ve Yayın Kurulları ile işbirliği içinde değerlendirilecek bu araştırmalar ve çalıştayların çıktıları bir araya getirilerek kapsamlı bir yayına dönüştürülecektir.
Marmara’nın Ritmi, yerel yönetimlerin ve bölgedeki diğer paydaşların birlikte düşünme, öğrenme ve eyleme geçme kapasitelerini güçlendirmeyi amaçlayan ortak bir zemin sunmaktadır. Bu yönüyle, Marmara Bölgesi’nin sürdürülebilir kalkınmasına katkı sağlamak üzere yerel yönetimlerin ihtiyaçlarını ve önceliklerini yansıtan politika önerileri geliştirmeyi ve bu önerileri doğrudan belediyelerin karar alma süreçlerine entegre edilebilir şekilde sunmayı hedeflemektedir.
Marmara'nın Ritmi Programı Yayın Çağrısı'na Başvurmak İçin Tıklayınız
PROGRAMIN AMAÇLARI:
Marmara Bölgesi'ni bütüncül bir bakışla ve yerel yönetimlerle ilişkili olarak ele almak: Bölgenin mekansal, ekonomik, toplumsal, ekolojik ve kültürel dinamiklerini değerlendirerek bölgenin mevcut durumunu ve potansiyelini yerel yönetim perspektifiyle anlamak.
Yerel yönetimlerin bilgi üretiminde ve politika yapımında aktif rol almasını sağlamak: Belediyelerin deneyimlerini merkeze alarak bölgeye özgü, uygulanabilir politika önerileri geliştirmek.
Farklı aktörler arasında iş birliğini güçlendirmek: Yerel yönetimler, akademi, sivil toplum ve özel sektör arasında ortak akla dayalı bir diyalog ve öğrenme zemini oluşturmak.
Kentsel yaşam kalitesini artırmak için rehber oluşturmak: Ekonomik, sosyal, çevresel ve kültürel sorunlara bütüncül çözümler üretmek.
Yerel düzeyde dayanıklılığı ve karar alma süreçlerinde kapsayıcılığı artırmak: Ortak sorunlara karşı birlikte çözüm üretme kapasitesini güçlendirmek.
PROGRAMIN HEDEFLERİ:
Marmara Bölgesi için uzun vadeli stratejik karar alma süreçlerine zemin hazırlamayı hedefleyen programın temel amacı bölgenin geleceğine dair ortak vizyon geliştirmede bir araç olmasını sağlamaktır.
- Marmara Bölgesi’ni mekansal, ekonomik, sosyal, çevresel ve kültürel açıdan bütüncül bir bakışla ele alarak bölgenin yerel yönetim perspektifiyle mevcut durumunu, potansiyellerini ve sorunlarını ortaya koymak.
- Marmara Bölgesi’nde yerel yönetimlerin çalışma alanları ile ilgili konularda faaliyet gösteren, araştırmalar yapan ve karşılaşılan sorunlara çözümler bulmak üzere çalışmalar yürüten aktörleri bir araya getiren buluşmalar düzenlemek.
- Yerel yönetimlerin ihtiyaç ve önceliklerini yansıtan rehber niteliğinde politika önerileri geliştirmek, bu önerileri doğrudan belediyelerin karar alma süreçlerine entegre edilebilir şekilde sunmak.
- Bölge üzerine çalışan uzman ve araştırmacılara açık çağrı yapmak ve bu araştırmaların bulgularını programın çıktılarıyla birleştirerek kapsamlı bir yayın hazırlamak.
- Belediyeler arası eşgüdümü artırmak: Ortak sorunlar etrafında kolektif düşünme ve çözüm üretme alışkanlıklarını güçlendirmek.
YAYININ AMACI VE KAPSAMI
Marmara’nın Ritmi programının temel bileşenlerinden birini, bu açık çağrı kapsamında hazırlanacak yayın oluşturmaktadır. Yayın; çağrı yoluyla derlenecek araştırma yazıları, bölüm editörlerinin değerlendirme metinleri ve program sürecinde gerçekleşen çalıştaylardan elde edilen çıktılarla oluşturulacaktır. Hedef, Marmara Bölgesi ve yerel yönetimler açısından yol açıcı nitelikte, bütüncül bir yayın ortaya koymaktır.
Bu kapsamda, Marmara Bölgesi üzerine çalışan uzman ve araştırmacıların, bölgenin sorunlarını ele alan, potansiyellerini görünür kılan ve farklı düzeylerde çözüm önerileri geliştiren özgün çalışmalar sunmaları beklenmektedir.
Çalışmalar belirli il veya ilçelere odaklanabilir; ancak ele alınan örnek olayların, bölgenin diğer alt bölgeleri açısından da karşılaştırılabilir ve uygulanabilir nitelikte olması önemlidir. Araştırmaların; sorun tanımı, mevcut durumun analizi, bölgesel potansiyeller ve önerilen yaklaşımları içermesi ve Marmara’nın güncel gündemleriyle temas hâlinde olması beklenmektedir.
Marmara’nın Dinamikleri
Aşağıda açıklanan dinamikler çerçevesinde hazırlanacak araştırma yazılarında, tüm başlıkları ortaklaştıran bazı temel yaklaşımların göz önünde bulundurulması, yayının bütünlüğü açısından önem arz etmektedir. Bu yazıların; Türkiye’de yerel yönetim hizmetlerine katkıda bulunacak, kapasite geliştirme, kurumlar arası işbirliği, yönetişim yapıları, kurumsal yapılanma, uygulama süreçleri ve mevzuat düzenlemeleri gibi alanlara odaklanması beklenmektedir. Bu çerçevede süreç temelli, aktör odaklı ya da yapısal dönüşüme yönelik farklı yöntemler ve yaklaşımlar geliştirilebilir.
Ayrıca çalışmaların; mekansal ve sosyal adaleti gözeten, uzun vadeli kamu yararını ve sürdürülebilir yaklaşımları önceleyen, yenilikçi ve inovatif çözüm önerileri geliştiren, katılımcı bir bakış açısıyla ele alınması önemlidir. Yazılarda, yerel yönetimlerin çalışmaları bağlamında kurumlar arası işbirliği, çok düzeyli yönetişim, afet riskleri ve çevresel tehditler karşısında dayanıklılığın güçlendirilmesi, toplumsal kırılganlıkların tanımlanması ve giderilmesine yönelik yaklaşımlar gibi meselelerin dikkate alınması önem taşımaktadır.
Bu bütünsel yaklaşım, Marmara Bölgesi’nin özgün ihtiyaç ve potansiyellerine yönelik araştırmaların hem tematik derinlik kazanmasını hem de birlikte düşünülebilir bir çerçeve içinde yer almasını sağlayacaktır.
Mekansal Dinamikler
Mekansal dinamikler, Marmara Bölgesi’ndeki yerleşim birimlerinin mekansal yapılanması, altyapı gelişimi ve birbirleriyle olan ilişkilerini disiplinlerarası bakış açılarıyla ele alan, bölgeyle ilgili sosyal ve teknik incelemelerde bulunan konuları kapsamaktadır. Bölge içerisindeki mekânsal yapılanma eğilimlerinin ortak ve farklı yanlarını, kırsal ve kentsel mekâna dair analizleri, dayanıklılığın artırılmasına yönelik mevcutta yürütülen uygulamalara dair iyileştirmeleri ve yeni uygulama önerilerini, işbirliği gerektiren konularda bölgesel aktörleri buluşturacak politika önerilerini, sorun tespitlerini ve çözümleri gündeme getirmeyi amaçlayan çalışmalar bu dinamikte ele alınır.
Ekonomik Dinamikler
Ekonomik dinamikler, Marmara Bölgesi’nde gerçekleşen ekonomik faaliyetlerin güncel yapısını, üretimin, işgücünün ve ticaretin mevcut yapılanmada karşılaştığı kırılganlıkları, gelecekte gerçekleşmesi muhtemel dönüşümleri, farklı ekonomik dönüşüm senaryolarının sosyal ve mekânsal etkilerini kapsamaktadır. Bölgedeki sanayi, turizm, tarım ve hayvancılık kapsamında yürütülen ekonomik faaliyetlere dair karşılaştırmalı analizler, yatırımların belirli bölgelerde yoğunlaşmasının ortaya çıkardığı sonuçlara dair çalışmalar, yeşil dönüşüm süreçlerinin etkilerine yönelik tespitler, ekonomik yapının afetlere karşı dayanıklılığını artırma çalışmaları ve sürdürülebilir kalkınmaya yönelik politika ve işbirliği önerileri bu dinamikte ele alınır.
Toplumsal Dinamikler
Toplumsal dinamikler, Marmara Bölgesi’nin toplumsal yapısına dair nüfus eğilimleri, kırılganlıkların tespiti, iç ve dış göçün etkileri, katmanlı eşitsizliklerin irdelenmesi ve toplumsal yapıdaki değişimin disiplinlerarası yöntemlerle incelenmesi konularını kapsamaktadır. Bölge nüfusunun yaşlanma eğiliminin gelecekte doğurabileceği sonuçlar, ayrımcılık, erişilebilirlik ve cinsiyet eşitliğine yönelik analizler, bakım ve sosyal hizmet altyapısının geliştirilmesine dair öneriler ile bu alanlarda geliştirilebilecek işbirliği ve politikalar bu dinamikte ele alınır.
Ekolojik Dinamikler
Ekolojik dinamikler, Marmara Bölgesi’nin ekolojik varlıkları, ekosistem servisleri, habitat alanları, bu alanların yerleşim birimleriyle etkileşimleri, bölgedeki doğal kaynakları ve onların sürdürülebilirliği ile iklim değişikliğinin ekosistemler üzerindeki etkilerine yönelik konuları kapsamaktadır. Marmara Denizi ve su havzaları başta olmak üzere, doğal alanlara yönelik tehditlerin belirlenmesi ve tedbirlerin geliştirilmesi, nüfus yoğunluğu ve mekânsal dağılımın doğal yaşam alanları üzerindeki sonuçlarına yönelik analizler ve çözüm önerileri, habitatlardaki sorunlara yönelik işbirliği ve politika önerileri bu dinamikte ele alınır.
Kültürel Dinamikler
Kültürel dinamikler, Marmara Bölgesi’ndeki kültür varlıkları envanteri, soyut kültürel mirasa yönelik çalışmalar, kültürel varlıkların yönetimi, müzeler ve kültür kurumları, yerel kültür ögeleri ve bunların öne çıkarılmasını kapsamaktadır. Sosyal değişimlerin kültür üzerine etkilerinin analizleri, kaybolan kültür varlıklarına yönelik araştırmalar, somut kültür mirasının yönetimindeki problemlere ilişkin çözüm önerileri, özgün kültürel değerlerin yaşatılması ve yerel veya bölgesel kalkınma odaklı politikalar, yaratıcı endüstrilere yönelik analizler, yerel sanatçıların desteklenmesi için işbirliği önerileri bu dinamikte ele alınır.
Kimler Katılabilir?
Açık çağrı, belirlenen temalar doğrultusunda Marmara Bölgesi bağlamında çalışan araştırmacılar, uzmanlar, akademisyenler, yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin başvurularına açıktır. Başvurular bireysel veya ekip adına yapılabilir.
Başvuru ve Değerlendirme Süreci
Açık çağrı kapsamında gelen araştırma özetleri, Yayın Kurulu Üyeleri tarafından yayının amaç ve hedefleri ile ilişkisine ve belirlenen bilimsel kriterlere göre değerlendirilecektir. Değerlendirme süreci sonunda seçilen çalışmalar, programın sonunda hazırlanacak yayında, ilgili bölüm editörlerinin çerçeve metinlerinin ardından yer alacaktır.
Araştırmaların güncel durumu ortaya koyan, potansiyelleri ön plana çıkartan veya mevcut sorunlara yanıt verebilecek nitelikte olması beklenmektedir. Daha önce tamamlanmış araştırmalar da açık çağrıya sunulabilir; ancak bu çalışmaların 2020 sonrası bulgularla güncellenmiş ve yeniden ele alınmış olması gerekmektedir. Araştırmalarda kullanılan nicel ve nitel veri setlerinin güncelliği, değerlendirme sürecinde öncelikli kriterlerden biri olacaktır.
Yayın süreci, akademik bilgi üretimini teşvik ederken, Marmara Bölgesi’ne dair çok katmanlı bir bakış geliştirilmesini destekleyecek, yerel yönetimlerin karar alma süreçlerinde yönlendirici politika odaklı bir zemin oluşturacaktır.
Genişletilmiş Özetin Kapsamı
- Başvuru kapsamında iletilecek genişletilmiş özetlerin, standart sayfa düzenine uygun olarak (Türkçe, A4, 12 punto, Times New Roman, 1.5 satır aralığında) hazırlanması ve 600-900 kelime arasında olması beklenmektedir.
- Özet içerisinde araştırmanın Marmara Bölgesi ile ilişkisi, araştırmanın amacı, kapsamı ve yöntemi açık biçimde belirtilmelidir. Bölgeye dair ele alınan potansiyeller veya sorunlar net bir şekilde ifade edilmelidir. Ayrıca, çalışmanın ilgili literatüre, bölgeye ve yerel yönetim uygulamalarına sağlayacağı katkılar net bir şekilde ortaya konmalıdır.
- Anahtar kelimeler araştırmanın içeriğini yansıtmalı ve 5 kelimeyi geçmemelidir.
- Yüklenen dosyanın düzenlenebilir formatta (doc veya docx) olması gerekmektedir.
Program Yayın Takvimi
Özet teslimi son günü: 3 Ağustos 2025
Seçilen araştırmaların duyurulması ve tam metin talep: 29 Ağustos 2025
Tam metinlerin teslimi için son tarih: 15 Aralık 2025
Danışma Kurulu
Prof. Dr. Ali Hepşen, Prof. Dr. Aliye Ahu Gülümser, Prof. Dr. Azime Tezer, Prof. Dr. Barış Salihoğlu, Prof. Dr. Besime Şen, Prof. Dr. Erinç Yeldan, Prof. Dr. Fatih Terzi, Prof. Dr. Hayriye Eşbah Tunçay, Prof. Dr. İclal Dinçer, Prof. Dr. İlhan Tekeli, Prof. Dr. Mine Eder, Prof. Dr. Murat Güvenç, Prof. Dr. Mustafa Sarı, Prof. Dr. Seda Kundak, Prof. Dr. Turgay Kerem Koramaz, Prof. Dr. Ünal Akkemik, Prof. Dr. Yıldırım Şentürk, Prof. Dr. Zeynep Enlil, Doç. Dr. Neşe Şahin Taşğın, Dr. Funda Lena, Orhan Demir.
Yayın Kurulu
Prof. Dr. Alim Arlı, Prof. Dr. Asu Aksoy, Prof. Dr. Begüm Özkaynak, Prof. Dr. Ferhan Gezici Korten, Prof. Dr. Şükrü Aslan, Doç. Dr. Ahsen Yüksek, Doç. Dr. Ebru Seçkin, Doç. Dr. Eda Ünlü Yücesoy, Doç. Dr. Melis Oğuz Çevik, Doç. Dr. Tansel Erbil, Dr. Akgün İlhan, Dr. Arzu Erturan Topgül, Dr. Bahar Aksel Enşici, Dr. Ervin Sezgin, Dr. Gökçe Dervişoğlu Okandan, Dr. Kumru Çılgın Çalış, Dr. Mine Küçük, Dr. Saadet Tuğçe Tezer, Suzan Oktay Erol.