Atölye Hakkında
Antik Yunanca bir terim olan tekhne (techné), sanat, zanaat, ustalık ve teknik gibi anlamları kapsar. Bu kavram, sanat ve zanaatın beceriyle olan ilişkisini kurarken kendini geliştirme becerisini de içerir (Murdoch, 1977). Aristoteles, tekhneyi “doğru bir akıl yürütmeyi içeren üretimsel bir hal” olarak tanımlar. Tekhne, doğada kendiliğinden var olmayan bir şeyi ortaya çıkarmayı, üretmeyi (poiesis) veya yaratmayı hedefler. Bu süreçte doğayı taklit edebileceği gibi onu tamamlayabilir ve iyileştirici gücünü açığa çıkarabilir.
Heidegger (1998), tekhnedeki belirleyici özelliğin imalat, üretim ya da beceride değil, "açığa çıkarmada" olduğunu söyler. Ona göre tekhne, gerçek olanla (örneğin doğayla) karşılaşıldığında, onda örtük olanı açığa çıkarma eylemini de tarifler. Bu yönüyle tekhne kavramı yaratıcılıkla benzeşir; bir fikre ya da tasarıma varlık kazandırma, onu görünür kılma gibi süreçleri de kapsar.
Mimarlık, tasarım ve tekhne kavramları birlikte ele alındığında bize nasıl bir çalışma ve araştırma alanı açar?
Tekhne Atölyesi, katılımcıları, ne tam bir sanat ne de salt bir zanaat olarak tarif edilebilen mimarlığın özündeki tekhne üzerine düşünmeye ve üretmeye davet ediyor.
İstanbul Planlama Ajansı (İPA) bünyesinde düzenlenecek olan bu bir haftalık atölye, mimari tasarım sürecinin merkezine yapım tekniklerini ve malzeme bilgisini konumlandırmayı hedefleyen bir araştırma ve tasarım süreci olarak kurgulanmıştır.
Atölyede mimari temsil araçları olan maket ve teknik çizim, nihai bir ürünü sunma rolünün ötesine taşınarak tasarım sürecini başlatan, yönlendiren ve yapılandıran aktif birer araştırma aracı olarak değerlendirilir. Bu sayede katılımcılarla birlikte, söz konusu araçların potansiyelinin yeniden keşfedileceği kolektif bir öğrenme ve araştırma ortamı yaratılması hedeflenir.
İstanbul'un Florya semtinde, tarihi ve ekolojik değeri yüksek bir orman arazisi içerisinde yer alan İPA Kampüsü için geliştirilecek tasarım önerilerinde, Florya'nın orman dokusu, mevcut florası, topografyası ve ışık koşulları gibi unsurlar, tasarım sürecinin yalnızca bir arka planı değil, projenin ana girdileri olarak kabul edilir. Tasarım sürecinin başlangıç noktasını, soyut bir konsept yerine, bağlamla ilişki kurabilen malzemeler ve bu malzemelerin doğasına uygun yapım teknikleri oluşturur. Atölye süreci; teorik tartışmalar, yeri anlamaya yönelik alan çalışmaları, malzeme denemeleri, maket ve çizim çalışmalarından oluşacaktır.
Atölyenin sonunda, tüm süreci belgeleyen kapsamlı bir yayın hazırlanacaktır. Bu yayın; atölye süresince yürütülen araştırmaları, kavramsal eskizleri, deneme maketlerini, malzeme analizlerini, detay çizimlerini ve nihai projenin teknik dokümantasyonunu içerecektir. Hazırlanacak bu belge, yalnızca üretilen projenin bir sunumu olmakla kalmayıp, aynı zamanda izlenen metodolojinin ve ulaşılan teknik derinliğin sistematik bir kaydı olacaktır.
Tarih: 18 - 23 Ağustos, Hangar
Yer: İPA Kampüs
Son Başvuru Tarihi: 10 Ağustos 2025
Atölye Başlangıcı: 18 Ağustos 2025
Final Sunumları: 23 Ağustos 2025
Yürütücüler: Ediz Demirel (EDWorks), İdil Bayar (İPA), Elif Durğun (İPA)
Kimler Katılabilir?
Atölye, mimarlık ve ilişkili tasarım disiplinlerinde (iç mimarlık, endüstri ürünleri tasarımı, şehir planlama vb.) lisans veya yüksek lisans düzeyinde eğitim gören öğrenciler ile yeni mezun profesyonellerin katılımına açıktır. Katılımcıların maket, çizim, malzeme, detay ve yapım süreçlerine yönelik bir merak sahibi olmaları beklenmektedir.
Katılımcılar belirlendikten sonra katılım durumları yazılı ve sözlü olarak teyit edilecektir.
**Not: Atölye düzenli katılım gerektirmektedir.
Kontenjan 12 kişi ile sınırlıdır.
Referanslar
Iris Murdoch, The fire & the sun: Why Plato banished the artists, 1977, Oxford: Clarendon
Martin Heidegger, Tekniğe İlişkin Soruşturma, 1998, Paradigma Yayınları
Aristoteles (Aristo), Nikomakhos'a Etik, 2024, Say Yayınları
+Ek okumalar ve mimari referanslar atölye katılımcıları ile paylaşılacaktır.
