15 Dakikalık Şehir Nedir?
15 Dakikalık şehir modeli günlük ihtiyaçlarımızı karşılayacağımız marketler, sağlık hizmeti alabileceğimiz bir yer, parklar ve okullar gibi modern yaşam için gerekli tüm temel olanakları sadece 15 dakikalık bir yürüme, bisiklet ya da otobüs yolculuğu mesafesinde konumlandırmayı hedefler. En başta ütopik olarak kabul edilen teori, pandemi sürecinde yeniden ele alınır. C40 şehirler ağı, konsepti pandemi sonrasında bir toparlanma stratejisi olarak tanıtmıştır. Paris modeli uygulamaya yönelik aktif adımlar atmıştır ve böylelikle bahsedilen şehir modeli kentsel politika alanına girmiştir. 15 dakikalık şehir modeli Houston, Milano, Brüksel, Valencia, Chengdu ve Melbourne gibi şehirlerde de benimsenmiştir.2016 yılında Sorbonne Üniversi’nde görevli Fransız-Kolombiyalı profesör Carlos Moreno tarafından ortaya atılan “15 Dakikalık Şehir” terimi, insanların günlük ihtiyaçlarına 15 dakikalık bir mesafeden erişebildiği bir kentsel modeli tanımlamaktadır. 15 dakikalık şehir kentsel teorisi, 2021 Obel Ödülü’nü almıştır.“Şehirler, insanlar tarafından yaratılan en karmaşık sistemlerdir. Karmaşık bir sistemin özelliklerinden biri, evrimini tahmin etmenin mümkün olmamasıdır. Şehirleri karmaşık sistemler olarak görmemiz ve uyarlanabilir çözümler üretmenin yeni yollarını hayal etmemiz gerekiyor. Akıllı şehir yerine yaşayan şehri bu şekilde önermeye geldim. Teknoloji tarafından kontrol edilen bu şehir fikrinden vazgeçmeliyiz“ diyen Carlos Moreno bir röportajında ise bu model sayesinde çok merkezli bir şehrin geliştirileceğini ve çok sayıda bisiklet yolu, yeni yaya alanları ve çok sayıda farklı hizmet önereceklerinden bahsetmiştir. Konsept, araç kullanımı yerine yürümeyi ve bisiklete binmeyi teşvik etmektedir.
15 Dakikalık şehir konsepti dünya genelinde popülerleşen bir model olsa da karşı çıkan topluluklar ve komplo teorisi olduğunu düşünenler de bulunmaktadır. Konsepte karşı çıkanlar böyle bir şehir planlamasının insanların hareketlerini kısıtlamaya ve devletin araba kullanımını sınırlandırmaya yönelik bir planın parçası olduğuna inanıyorlar.
