Kamusal Sanat Nedir?

Kamusal sanat, kamusal mekânlarda sergilenen ve toplumun her kesiminin erişimine açık olan sanat eserlerini ve sanatsal üretim sürecini ifade eder. Kamusal sanat yelpazesi, heykeller, duvar resimleri, yerleştirmeler, ışık enstalasyonları, performans sanatları, mozaikler, seramik panolar ve diğer çeşitli sanat formlarını içerebilir.Kamusal sanat, insanlık tarihi boyunca çeşitli biçimlerde var olmuştur. Antik Yunan ve Roma dönemlerinde, kamusal alanlarda anıtsal heykeller ve mimari yapılar önemli yer tutmuştur. Ortaçağ Avrupa’sında, kamusal sanatın önemli örnekleri arasında katedrallerin cephelerindeki heykeller ve vitraylar bulunur.

20. yüzyılda, kamusal sanat kavramı daha geniş bir anlam kazanarak sokak sanatı, muraller (duvar resimleri) ve performans sanatlarını da kapsayacak şekilde evrilmiştir.Kamusal sanat eserleri, sosyal etkileşimi teşvik eder, topluluk ruhunu güçlendirir ve çeşitli kültürel kimliklerin ifadesine olanak tanır. Kamusal sanat, kentin kültürel mirasını yansıtarak ve yeni nesiller için ilham kaynağı olarak önemli bir rol oynar.Türkiye’de kamusal sanat, son yıllarda kurulan sanat kolektifleri, kentsel eserler yaratan sanatçılar, kentsel aktörleri, belediyeler ve özel sektörün desteğiyle giderek daha fazla görünür hale gelmektedir.
Kamusal sanatın üretimi kadar eserlerin korunması da önemli bir süreçtir. Örneğin, İstanbul’da son yıllarda Füreyya Koral, Sadi, Diren, Bedri Rahmi Eyüboğlu gibi önemli mozaik ve seramik sanatçılarının eserleri olan seramik ve mozaik apartman panoları, yıkım tehditleriyle karşı karşıya kalmakta ve reklam panoları ile kapatılmaktadır.

Planlama süreçlerinde kamusal sanatın dâhil edilmesi, kentsel mekânların kullanıcı dostu ve kapsayıcı hale getirilmesine yardımcı olur. Bu süreçte, sanatçılar, tasarımcılar ve kent plancıları birlikte çalışarak kamusal alanların tasarımını ve kullanımını optimize edebilirler.