Okullar Açılırken Zorunlu Eğitimin Maliyetini Kamulaştırmak İçin Kent Temelli Bir Sorumluluk Bölüşümü Mümkün mü?
Kent Gündeminin son raporu ”Okullar Açılırken-Zorunlu Eğitimin Maliyetini Kamulaştırmak İçin Kent Temelli Bir Sorumluluk Bölüşümü Mümkün mü?” yayımlandı. Eylül ayının gelmesi ile eğitim masrafları pek çok ailenin geçim kaygısını artırdı. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından açıklanan “Milli Eğitim İstatistikleri – Örgün Eğitim 2021-2022” verilerine göre, Türkiye’de okulöncesi eğitim, ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde toplam 19 milyon 155 bin 571 öğrenci örgün eğitim alıyor. Eğitim, Türkiye’nin refah rejimi içerisinde büyük oranda kamu tarafından sübvanse edilen bir alan olsa da, 2016 yılından bu yana merkezi yönetim bütçesinden MEB bütçesine ayrılan pay düzenli olarak azalıyor. Eğitime genel bütçe içerisinde ayrılan pay azalırken 2022 yılı için belirlenen MEB bütçesi 274 milyar 384 milyon 474 bin lira oldu. OECD’nin (2018) “Bir Bakışta Eğitim” raporuna göre, Türkiye ilkokuldan yükseköğretime kadar öğrenci başına yaptığı yıllık harcamalarla OECD ülkeleri arasında son sırada yer alıyor.4 Kamu harcamalarının yeniden yapılandırılması ve kamu hizmetlerinin özelleştirilmesiyle birlikte; i) devlet 1970’li yıllardan bu yana her bir okul ve öğrenci için daha az para harcamaya, ii) 1990’lardan itibaren velilerden okulların temel harcamaları (ısınma, temizlik vb.) için katkı payı almaya, iii) 2000’li yıllar itibariyle de kar amaçlı özel okul ve dershanelerin yaygınlaşmasını güçlü teşviklerle hızlandırmaya başladı.5 Eğitim, kamu harcamalarında önceliğini giderek yitirirken, ülkenin çocukları ve gençleri de politikanın gündeminden neredeyse silindi.
