Enflasyonun Sofra Hali: Türkiye’de ve İstanbul’da Gıda Enflasyonu
İPA’nın “Kent Gündemi Serisi”nin son raporu ”Enflasyonun Sofra Hali: Türkiye’de ve İstanbul’da Gıda Enflasyonu ” yayımlandı. Raporumuzda , öncelikle gıda enflasyonunun kapsamı ve Dünya’daki gıda enflasyonu hakkında genel tablo incelenmekte, devamında ise Türkiye’de gıda enflasyonunun nedenleri ve gıda enflasyonunun Türkiye ve İstanbul’daki yansımaları incelenmektedir.Enflasyonla mücadele özellikle son yıllarda olağanüstü hale gelen fiyat artışlarının da etkisiyle kronik bir sorun haline gelmiştir.
Dünya genelinde enflasyonun etkisi son dönemlerde azalmasına rağmen Türkiye hala gıda enflasyonunun en yoğun yaşandığı ülkelerden biri olmakta ve genel enflasyondan da yüksek seyretmektedir. Bu enflasyonist ortamda fiyat artışlarının en fazla yaşandığı ürün gruplarının başında ise gıda maddeleri gelmektedir. Gıda enflasyonunun etkisi büyük kentlerde daha fazla görülmekte ve kırılganlığı tetiklemektedir.
Türkiye’de gıda enflasyonunun nedenleri arasında ihracat – ithalat dengesinin olmaması, çeşitli ürünlerin iç pazara girmeden ihraç edilmesi, üreticiden tüketiciye kadar geçen aşamalarda ürünlere yansıyan fiyat artışı gibi farklı nedenler yer almaktadır. Bu sebepler neticesinde, Türkiye’de son yıllarda temel ve çeşitli gıda fiyatlarının katlanarak arttığı görülmektedir. Bu durum, sosyal ve ekonomik hayata da doğrudan yansımakta, geçmiş dönemde alım gücünün görece daha yüksek olmasına bağlı olarak alınan sebze ve meyve miktarı giderek azalmakta, kilo ile alınan ürünler yerini tane satışına bırakmaktadır.
Semt pazarlarında akşam pazarı ile birlikte ‘çıktı ürün’ olarak tarif edilen ve çürümeye yüz tutmuş ürünler uygun fiyatlara satılmaya başlanmıştır. Aynı zamanda, pazarların toplanması sırasında tezgahlardan kalan, satılmamış ürünleri toplayan kişilerin sayısının da gün geçtikçe arttığı bilinmektedir.
Gıda fiyatlarında yaşanan artış, gelirleri bu fiyatlarla (ve diğer artan mal ve hizmet fiyatları ile) paralel bir şekilde artmayan kesimin, sağlıklı gıdaya erişimlerini azaltmaktadır.
