Validebağ Korusu 35,4 hektarlık büyüklüğü ile Anadolu Yakası’nın en geniş yeşil alanlarından biridir. 18.yüzyıldan günümüze sayfiye yeri olarak saray, yetimhane ve sanatoryum işlevleri barındırmış, günümüzde sağlık, eğitim ve rekreasyon hizmetlerinin yanı sıra İstanbul’un önemli doğal alanlarından, kültürel peyzaj odaklarından birisidir.

İstanbul Planlama Ajansı Validebağ Korusu’nun geleceğine ilişkin atılması gereken adımları bilimsel ve katılımcı bir süreçle belirlediği “Validebağ Korusu Politika Belgesi ve Çalıştay Raporu”nu yayımladı.

Bu politika belgesi, 5 Ağustos 2021 tarihinde İstanbul Planlama Ajansı (İPA) tarafından gerçekleştirilen “Validebağ Korusu’nun Geleceği Çalıştayı” ve 7 Ağustos 2021 tarihinde İstanbul Kent Konseyi tarafından gerçekleştirilen, “Validebağ Forumu: Dünü, Bugünü, Yarını” toplantısı ile tespit edilen sorunlar ve çözüm önerilerinin kılavuzluğunda hazırlanmıştır. Validebağ Korusu doğal ve kültürel değerlerin bir arada olduğu, kamu mülkiyetinde olan, kent merkezinde kalan ender koruma alanlarından biridir. Tâbi olunan farklı mevzuatlar, kullanıcı profilinin çeşitliliği ve çok sayıda yetkili kurum olması, bir koordinasyon mekanizması ve yönetim planı ihtiyacını ortaya koymaktadır.

İstanbul için çok özel bir alan olan Validebağ Korusu’na ilişkin “bütünleşik koruma ve planlama”, “katılımcı yönetim ve şeffaflık”, “ekolojik hassasiyet”, “önleyici koruma” ve “afetlere karşı dayanıklılığın artırılması” olmak üzere beş ana başlıktaki temel sorunlar ve bunların çözüm önerilerine dair bir çerçeve ile yetkili kurumlar ve uzmanların yanı sıra ilgili sivil toplum temsilcilerinin de dahil olduğu katılımcı bir yönetişim modeline dair alanın paydaşları tarafından ortaya konan yaklaşım bu politika belgesinde bir araya getirilmiştir. Ekosistem temelli bir yönetim planı çerçevesinde bu politika belgesindeki çözüm önerilerinin bir koordinasyon kurulunca değerlendirilmesi, uygulanması ve izlenmesi gerekmektedir.

Arka plan

Bu politika belgesi Validebağ Korusu’na ilgili ilçe belediyesi tarafından yapılan uygulamalara karşı yerel inisiyatiflerce (Validebağ Gönüllüleri ve Validebağ Savunması) Koru’yu korumak için “Koru nöbeti” başlatılması ardından İBB Başkanı Sayın Ekrem İmamoğlu’nun Koru’yu ziyareti sonrasında İPA’ya verilen bir çalıştayın gerçekleştirilmesi ve sonuçlarının raporlanması görevi sonucunda hazırlanmıştır. Politika belgesi bu kapsamda düzenlenen iki katılımcı etkinliğin sonuçlarına ve konuyla ilgili bilimsel veri ve yaklaşımlara dayanmaktadır.

Validebağ Korusu’nun korunması için yürütülen çalışmalardan birisi İstanbul Planlama Ajansı tarafından 5 Ağustos 2021 tarihinde gerçekleştirilen “Validebağ Korusu’nun Geleceği Çalıştayı” olmuştur. Çalıştay’a konunun tüm tarafları davet edilmiş, yetkili ve ilgili kurum ve kuruluş temsilcileri, konuda çalışan uzman ve akademisyenler ve yerel inisiyatiflerin bir araya gelmesi, ortak çözüm önerileri geliştirmeleri amaçlanmıştır. Çalıştay 61 katılımcı ile gerçekleşmiş, Validebağ Korusu’nu gelecek kuşaklara aktarabilmek için ekoloji, kültürel miras, hukuki ve idari alanlarda mevcut durum tartışılmış ve var olan sorunlara ortak akıl ve uzlaşı ile çözüm önerileri geliştirilmiştir.

Politika belgesinin oluşturulmasına dahil edilen ikinci katılımcı etkinlik, Çalıştayda katılımcılar tarafından belirlenen çözüm önerilerinin tartışıldığı, İstanbul Kent Konseyi tarafından 7 Ağustos 2021 tarihinde düzenlenen “Validebağ Forumu: Dünü, Bugünü, Yarını” etkinliği olmuştur. 90’ı aşkın kişinin katıldığı Forum’da, 5 Ağustos’ta gerçekleşen Çalıştayın grup sözcüleri Çalıştay sonuçlarını kamuoyuna aktarmış ve tartışmaya açmış, çözüm önerilerinin geliştirilmesine dair verimli bir tartışma yürütülmüştür.

Çalıştay süreci sonrasında iki gelişme yaşanmıştır. Bunlardan birisi Üsküdar Belediyesinin 10 Ağustos günü Koru’da yaygın bir alanda, hızlı ve yoğun şekilde otsu bitki kesimine başlaması olmuştur. İkincisi ise 12 Ağustos günü Koru’da mahalleli tarafından hızlıca söndürülen bir yangın yaşanması olmuştur. 10 Ağustos günü İPA tarafından çalıştay ve forum çıktıları ve bilimsel yayınlar derlenerek otsu bitkilere ilişkin bir bilgi notu hazırlamış, 13 Ağustos Cuma günü İBB İtfaiye Daire Başkanlığı Anadolu Yakası İtfaiye Şube Müdürlüğü tarafından alanda bir keşif gezisi gerçekleşmiş, geziye katkı sağlaması için uzman akademisyenler, İBB Kentsel Ekolojik Sistemler Müdürlüğü, yerel inisiyatif temsilcileri ve Vizyon 2050 araştırmacıları katılmışlardır. İtfaiye tarafından görüş ve önerilerin yer aldığı bir tutanak hazırlanmıştır.

Validebağ Korusu’nun Korunması Politika Belgesi, 5 Ağustos 2021 tarihinde gerçekleştirilen “Validebağ Korusu’nun Geleceği Çalıştayı” ve 7 Ağustos 2021 tarihinde gerçekleşen, “Validebağ Forumu: Dünü, Bugünü, Yarını” etkinliğinde dile getirilen görüşler, keşif gezisi sırasında ve sonrasında İBB İtfaiye Daire Başkanlığı görüşleri de değerlendirilerek hazırlanmıştır.

Validebağ Korusu Politika Belgesi ve Çalıştay Raporu’nu indirmek için tıklayın