İSTANBUL EKONOMİ BÜLTENİ, OCAK 2021
MALİ İSTATİSTİKLER
2020 yılında İstanbul’da 407 milyar TL genel bütçe geliri tahsil edildi.
İstanbul’da 2019 yılında 327 milyar TL genel bütçe geliri tahsil edilmişken 2020 yılında bu rakam %24,4 artarak 407 milyar TL’ye yükseldi. Aynı dönemde İstanbul dışında kalan illerden tahsil edilen bütçe geliri ise %13,8 artarak 593 milyar TL’ye yükseldi.
Genel Bütçe Gelirleri (Bin TL)
| İstanbul | İstanbul Dışı | Toplam | |
| 2020 | 406.960.890 | 593.078.024 | 1.000.038.914 |
| 2019 | 327.136.404 | 521.249.526 | 848.385.930 |
İstanbul’da 2020 yılında genel bütçe gelirlerinin %94,3’ü vergi gelirlerinden tahsil edildi.
İstanbul’da 2020 yılında tahsil edilen vergi geliri bir önceki yıla göre %26,4 artarak 384 milyar TL’ye yükseldi. Aynı dönemde İstanbul dışında kalan illerin toplamında tahsil edilen vergi geliri ise %21,5 artarak 449 milyar TL’ye yükseldi. İstanbul’da genel bütçe gelirlerinin %94,3’ü vergi gelirlerinden tahsil edilirken İstanbul dışında kalan illerin toplamına bakıldığında ise genel bütçe gelirlerinin %75,7’si vergi gelirlerinden tahsil edildi.
Vergi Gelirleri (Bin TL)
| İstanbul | İstanbul Dışı | Toplam | |
| 2020 | 383.860.588 | 449.201.706 | 833.062.294 |
| 2019 | 303.711.672 | 369.602.895 | 673.314.567 |
2020 yılında gelir vergisi tahsilatı %5,6 azaldı, kurumlar vergisi tahsilatı %47,2 arttı.
2020 yılında İstanbul’da gerçekleşen gelir vergisi tahsilatı bir önceki yıla göre %5,6 azalırken kurumlar vergisi tahsilatı %47,2 arttı. Bu dönemde gelir vergisi tahsilatı 82 milyar TL, kurumlar vergisi tahsilatı 58 milyar TL olarak gerçekleşti. Dahilde alınan Katma Değer Vergisi (KDV) ise 2020 yılında bir önceki yıla göre %30,8 artarak 38 milyar TL tahsil edildi.
2020 yılında İstanbul’da Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tahsilatı %53,3 arttı; en yüksek artış %235,3 ile motorlu taşıtlarda gerçekleşti.
İstanbul’da 2020 yılında Özel Tüketim Vergisinin (ÖTV), vergi gelirleri içindeki payı %24,2 olarak gerçekleşti. ÖTV tahsilatı bu dönemde bir önceki yıla göre %53,3 arttı. Özel Tüketim Vergi gelirinde en yüksek artış %235,3’lük artış ile motorlu taşıtlarda gerçekleşirken %36,4 ile petrol ve doğalgaz ürünleri en yüksek paya sahip oldu. Ayrıca 2020 yılında bir önceki yıla göre alkollü içkilerden elde edilen vergi geliri %8,5, tütün mamullerinden elde edilen vergi geliri ise %46,6 arttı.
Özel Tüketim Vergileri (Bin TL)- İstanbul
| Petrol ve Doğalgaz Ürünleri | Motorlu Taşıtlar | Alkollü İçkiler | Tütün Mamulleri | Kolalı Gazozlar | Dayanıklı Tüketim ve Diğer Mallar | |
| 2020 | 33.880.760 | 22.716.228 | 8.964.088 | 15.239.718 | 1.183.049 | 11.085.606 |
| 2019 | 28.615.772 | 6.775.432 | 8.265.153 | 10.395.216 | 875.654 | 5.764.266 |
İstanbul’da 2020 yılında 3,6 milyar TL idari para cezası tahsil edildi.
2020 yılında tahsil edilen para cezaları bir önceki yıla göre %29,3 artarak 6,4 milyar TL’ye ulaştı. Para cezalarının %56,1’i idari para cezalarından, %36,3’ü vergi cezalarından, %6,6’sı diğer para cezalarından ve %1’i yargı cezalarından tahsil edildi. 2020 yılında idari para cezalarını tahsilatı %97,8 artarken vergi cezalarını tahsilatı %16,6 azaldı.
Aralık ayı itibariyle İstanbul’da gayrimenkul sermaye iradı (GMSİ) mükellef sayısı 735 bine ulaştı.
2020 yılı Aralık sonu itibariyle İstanbul’da katma değer vergisi (KDV) faal mükellef sayısı 876 bine, gayrimenkul sermaye iradı (GMSİ) mükellef sayısı 735 bine, gelir vergisi faal mükellef sayısı 546 bine, kurumlar vergisi faal mükellef sayısı ise 348 bine ulaştı.
Metodoloji: Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü ve Gelir İdaresi Başkanlığı verilerinden derlenerek oluşturulmuştur. Periyodik olarak yayınlanacak bu bültenin verileri ekte sunulmuştur.
Gelir Stopaj Mükellefi: gelir ya da kurumlar vergisine bağlı olan bir kazanç tutarının kanunlarla belirlenmiş çerçevede ve oranda kesintisinin yapılarak, iş yapan kişinin adına işveren ya da vergi tevkifatından sorumlu kişilerdir.
Gayrimenkul Sermaye İradı (GMSİ): Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen mal ve hakların (arazi, bina, haklar vs.) kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirler “Gayrimenkul sermaye iradı” olarak ifade edilmektedir.
Basit Usulde Vergi Mükellefi: Gelir Vergisine Kanunu’nda belirtilen şartları taşıyan ticaret ve sanat erbapları basit usulde ticari kazançlarının vergisini öder. Basit usulde ticari kazanç; bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır.
Kurumlar Vergisi Mükellefi: Kurumlar Vergisi Kanununun birinci maddesine göre; Sermaye şirketleri, Kooperatifler, İktisadi kamu kuruluşları, Dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler, İş ortaklıkları kurumlar vergisi mükellefidir.
Katma Değer Vergisi (KDV): Ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler, her türlü mal ve hizmet ithalatı, diğer faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabidir. Kanunda belirtilen bazı istisnalar olmakla beraber KDV’ye tabi mal tesliminde ve/veya hizmet itfasında bulunanlar KDV mükellefidir.
